"Ο νους δημιουργεί διαρκώς προβλήματα και διαρκώς δίνει λύσεις. Δεν έχεις παρατηρήσει αυτήν την ανοησία;
Κόψε το νου από τη ρίζα. Μην τον αφήσεις να δημιουργεί προβλήματα. Αυτή είναι η λύση. Διαφορετικά ο νους θα σου δώσει τη λύση. Κατ' αρχήν το πρόβλημα ήταν ψεύτικο. Πώς μπορεί η λύση να είναι σωστή; Αν λύσεις ένα ψεύτικο πρόβλημα, η λύση θα είναι ψεύτικη. Έτσι παγιδεύεσαι σε μία ατελείωτη οπισθοδρόμηση. Ύστερα ο νους θα βρει προβλήματα στη λύση. Κι ύστερα θα πρέπει πάλι να δώσει λύσεις. Και ούτω καθ' εξής.
Αν ο δικός σου νους δεν μπορεί να σου δώσει λύση, στρέφεσαι σε ένα μεγαλύτερο νου· αυτός θα σου δώσει λύσεις. Στρέφεσαι σε φιλοσόφους· σε ανθρώπους που έχουν θεωρίες, δόγματα, γραφές στα κεφάλια τους. Αν δεν μπορούν να σου δώσουν τη λύση στρέφεσαι σε ειδικούς· σου δίνουν εκείνοι λύση. Οι ειδικοί όμως δεν έχουν βοηθήσει ποτέ κανέναν. Πενήντα χρόνια στην ιστορία τής φιλοσοφίας δεν έχουν δώσει ούτε μία λύση σε κανένα πρόβλημα. Αντίθετα, δημιουργούν όλο και περισσότερα προβλήματα.
Κόψε τη ρίζα.
Όποτε ο νους προσπαθεί να δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα, πρώτα απ' όλα προσπάθησε να διαπιστώσεις αν σου κάνει πάλι τα γνωστά κόλπα. Γιατί όπως το βλέπω εγώ, η ζωή είναι τελείως απλή. Δεν έχει προβλήματα. Δεν εννοώ ότι η ζωή δεν είναι ένα μυστήριο. Εννοώ ότι η ζωή δεν είναι αίνιγμα. Δεν μπορείς να τη λύσεις. Η ζωή είναι ένα τεράστιο μυστήριο, αλλά πολύ απλό. Δεν μπορείς να το λύσεις. Μπορείς να το ζήσεις, να το απολαύσεις, να ενωθείς μαζί του... κι ανοίγει η μία πόρτα μετά την άλλη κι είναι ένα ατελείωτο ταξίδι αποκαλύψεων. Όλο και μεγαλύτερες αποκαλύψεις σε περιμένουν... αλλά δεν είναι ένα αίνιγμα που μπορεί να λυθεί. Όσο περισσότερο μπαίνεις μέσα του, τόσο γίνεται αδύνατον να το γνωρίσεις. Όσο περισσότερα ξέρεις, τόσο περισσότερο ξέρεις ότι δεν ξέρεις τίποτα.
Έρχεται μια στιγμή που όλη η γνώση μοιάζει μάταιη. Εκείνη τη στιγμή συμβαίνει μια μεταστροφή στη συνειδητότητα: Από τη φιλοσοφία στη θρησκεία· από τις μάταιες, άγονες θεωρίες σε μια φρέσκια κι αιώνια ζωντανή πηγή ζωής.
Η ζωή είναι ένα μυστήριο – δεν μπορεί να λυθεί. Δεν υπάρχει λύση, δεν υπάρχει απάντηση. Μην προσπαθείς να το λύσεις.
Αυτό είναι που κάνει συνέχεια ο νους· προσπαθεί να βρει λύσεις. Κόψε τη ρίζα. Όποτε ο νους προσπαθεί να δημιουργήσει κάποιο πρόβλημα, πρώτα απ' όλα προσπάθησε να δεις: Υπάρχει στ' αλήθεια πρόβλημα;
Είναι τόσο απλό αυτό που είπα. Να είσαι εδώ και τώρα· και η φώτιση σού συμβαίνει. Έχει ήδη συμβεί· μόνο που πρέπει να το αναγνωρίσεις. Συνέβη πριν ακόμη γεννηθείς. Συνέβη ταυτόχρονα με τη ζωή σου. Η ίδια σου η ύπαρξη είναι φωτισμένη. Μόνο μια στροφή προς τα μέσα, μια μεταστροφή... και ιδού η αναγνώριση.
Και η αναγνώριση είναι δυνατή μόνο όταν στρέφεσαι στο εδώ και το τώρα. Αν κινείσαι συνέχεια, κυνηγώντας φαντάσματα, δεν θα έχεις χώρο και χρόνο για να κινηθείς μέσα σου. Όλο το μέλλον είναι έξω και το παρόν είναι μέσα.
Το παρόν δεν είναι μέρος τού χρόνου. Το παρόν είναι αιωνιότητα. Είναι τώρα· αιώνιο. Βρίσκεται μέσα σου. Μόλις στραφείς προς τα μέσα, θα αρχίσεις να γελάς.
[...] Έτσι όταν μιλώ για φώτιση, δηλώνω απλά ένα γεγονός της ύπαρξής σου. Δεν σου δίνω ένα στόχο να επιθυμήσεις. Κι αμέσως πρέπει να σου πω να είσαι εδώ και τώρα, επειδή με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσεις να δεις το άνθισμα της ύπαρξής σου.
Δεν υπάρχει αντίφαση. Αν έτσι σου φαίνεται, κοίτα ξανά. Ο νους σου σε έχει εξαπατήσει.
Κόψε το νου από τη ρίζα."
– ΌΣΣΟ, Νιρβάνα: Ο Τελευταίος Εφιάλτης, εκδ. Ρέμπελ
